نقش وکیل دادگستری در دادگاه

حضور وکیل دادگستری در دعوا و جلسه رسیدگی چه تاثیری می‌تواند داشته باشد؟

این سوالیست که بسیاری از افراد در مواجهه با ابلاغیه های صادره از محاکم دادگستری و یا جهت طرح دعوا با آن روبه رو می‌شوند. و پرسش اولیه که آنها دارند این است که آیا در صورت عدم حضور وکیل امکان باخت در پرونده وجود دارد؟ و یا اینکه اصلا حضور وکیل چه نقش موثری می تواند داشته باشد؟
متاسفانه عامه مردم چنین تصور می کنند که حضور یا عدم حضور وکیل نقش موثری در دعوا نداشته و خودشان می توانند به درستی دعوا را پیگیری کنند. اما وقتی شروع به کار کرده و طرح دعوا می نمایند و یا در جلسه دادگاهی که علیه آنها مطرح شده شرکت می‌کنند بدون آگاهی اقداماتی انجام می‌دهند که قطعاً می‌تواند به ضرر آنها تمام شده و نهایتاً رای علیه ایشان صادر شود

اهمیت حضور وکیل دادگستری

شرکت در جلسه اول رسیدگی در امور حقوقی جلسه اول رسیدگی جلسه ای می باشد که بسیاری از اتفاقات و نتایج دعوا منوط به اظهارات طرفین در آن می باشد.
بسیاری از امتیازات و تکنیک‌های دادرسی در جلسه اول رسیدگی قابل انجام است. نظیر دعوای جلب ثالث، دعوای متقابل، ایراد به اسناد طرف مقابل، خواستن ارائه اصول اسناد رسمی به طرف مقابل و غیره که وکیل دادگستری باید نسبت به این امور اشراف کامل داشته و به درستی از حق موکل خود دفاع کند. اما قطعاً عامه مردم از این اطلاعات و جزئیات حقوقی اطلاعات کافی نداشته و با سهل انگاری و بدون توجه به امتیازاتی که در جلسه اول رسیدگی دارند ممکن است در دعوا محکوم شوند. مهمتر از دعاوی حقوقی جلسه اول رسیدگی در دعاوی کیفری میباشد وکیل کیفری حتماً باید در جلسه اول رسیدگی در دادسرا همراه شما باشد. چرا که کوچکترین اشتباه و امضای برگه ای بدون توجه به متن آن می‌تواند منتهی به صدور حکم محکومیت شما به حبس و یا مجازات دیگر شود. بسیار پیش آمده که موکل در جلسه اول اقدام به اقرار علیه خود نموده بدون آن که از این موضوع مطلع باشد. و بر اساس همین اقرار علیه وی کیفرخواست از دادسرا صادر و نهایتاً محکوم به مجازات گردیده. لذا حضور وکیل متخصص کیفری در جلسه اول رسیدگی در دادسرا حتماً الزامی می باشد.

نتایج عدم حضور وکیل در جلسه رسیدگی

همانطور که اشاره کردیم چه در دعاوی حقوقی و چه در دعاوی کیفری اولین جلسه رسیدگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگر در جلسه اول رسیدگی اقداماتی که مد نظر قاضی دادگاه می باشد به درستی انجام نشود می تواند منتهی به صدور رای علیه شما شود. برای مثال در امور حقوقی ممکن است در دعوای الزام به تنظیم سند رسمی آپارتمان خواهان یکی از اصحاب دعوا یا یکی از طرفین که باید به عنوان خوانده طرف دعوا قرار می داد را از قلم انداخته باشد. در این صورت دادگاه در جلسه اول با بررسی اسناد ارائه شده متوجه می‌شود که نام یکی از خواندگان در دادخواست ذکر نشده از همین رو می تواند اقدام به رد دعوا نماید. اما در صورتی که شما از تکنیک‌های دادرسی مطلع باشیم و وکیل متخصص در امور حقوقی را همراه خود داشته باشید و یا سابقاً مشاوره حقوقی با وکیل متخصص نموده باشید می‌دانید که در این صورت چه اقدامی باید انجام دهید تا از رد شدن دعوای خود جلوگیری نمایید. چرا که میدانید جلسات رسیدگی مخصوصاً در شهرهای بزرگی مثل تهران چندین ماه طول میکشد تا نوبت به رسیدگی پرونده شما شود. ممکن است شما در ابتدای سال دادخواست را مطرح نموده و وقت رسیدگی برای شما در مهر ماه یا آبان ماه تعیین شود و در صورتی که دعوای شما نیز در این جلسه رد شود ناچار باید مجددا اقدام به طرح دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی نمایید و این امر می تواند دعوای شما را یک سال به تاخیر اندازد. در دعاوی کیفری نیز همانطور که گفتیم حضور وکیل کیفری متخصص قطعاً لازم و حائز اهمیت می‌باشد.

نمونه دعوی

در یکی از پرونده‌هایی که توسط گروه وکلای مهراد بررسی و خوشبختانه منتهی به نتیجه مطلوب به نفع موکل گردید. موکل که به عنوان متهم در جلسه اول دادرسی در شعبه بازپرسی حاضر شده بود به اشتباه موضوعی را بیان کرده و بازپرس نیز علیرغم تکلیفی که ماده ۱۹۹ قانون آیین دادرسی کیفری برای او تعیین کرده شخصاً اقدام به نگارش اظهارات متهم نموده و امضای ایشان را پای برگه اخذ کرده بود. موکل نیز بدون مطالعه مطالب مندرج، ذیل برگه را امضا زده و جلسه را ترک کرده بود. با مطالعه پرونده ما متوجه شدیم که در پرونده خیانت در امانت ایشان به نوعی اقرار به اخذ مال امانی نموده و بر همین اساس علیه او کیفرخواست صادر شد. اما در جلسه رسیدگی در دادگاه کیفری ۲ با تلاش بسیار و ارائه اسناد توانستیم ثابت کنیم که ایشان بدون آنکه برگ را مطالعه کرده باشند نسبت به امضای آن اقدام کرده و اقرار وی فاقد اعتبار می‌باشد.

.

شهادت شهود

یکی از ادله اثبات دعوا در امور کیفری یا حقوقی موضوع شهادت شهود می باشد. ذکر نکاتی در این خصوص حائز اهمیت است که قطعاً وکیل دادگستری باید نسبت به آن توجه نماید. اگر در جلسه دادرسی قرار است که اشخاصی به نفع طرف دعوا شهادت دهند وکیل متهم باید موارد زیر را در نظر داشته باشد.
 اول اینکه شهود حتماً وضو بگیرند و پس از اتیان سوگند به قرآن کریم شهادت دهند. این امر قطعاً نسبت به افرادی که اعتقادات مذهبی نه چندان زیادی هم داشته باشند موثر بوده و از شهادت کذب ایشان جلوگیری می نماید.
 در درجه دوم همه شهود در اتاقی باید جمع شوند و یک به یک به دادگاه بیاید و شهود همه پس از ادای شهادت حتماً در محل دادگاه باقی بمانند تا آخرین شاهد نیز شهادت بدهد. لذا واضح است اگر نگهداری شهود به صورت جدای از یکدیگر پیش از ادای شهادت نیز میسر باشد بدون تردید این موضوع بهتر است. اما حضور شاهد در جلسه رسیدگی بعد از ادای شهادت حتماً الزامی است و باید با جدیت از خروج ایشان پس از ادای شهادت جلوگیری شود. چرا که قطعاً پس از خروج وی از شعبه می‌تواند با تبانی با دیگر شهود نتیجه را علیه شما رقم بزند.
در درجه سوم باید به این موضوع توجه داشت در مدتی که شهادت شهود ادامه دارد هیچ یک از اطرافیان طرف دعوا و به طریق اولی هیچ شخص  نباید از دادگاه خارج شود و با افرادی که برای شهادت دادن در انتظار هستند تماس بگیرد.
 نکته بعدی این است که موارد جرح همچنان که گفته شد قرابت، رابطه خادم مخدومی هم به آن اضافه شود. باید در صورتجلسه قید شود که آیا شاهد رابطه خویشاوندی با طرف دعوا دارد و یا اینکه رابطه خادم مخدومی با وی دارد یا خیر.
نکته دیگر نیز این است که اظهارات گواهان عیناً و بدون دخالت و تصحیح دادگاه باید در صورتجلسه قید شود.

نکاتی که وکیل دادگستری باید در مواجهه با شهود رعایت کند

 یک )وکیل باید با شاهدی که در دادگاه حاضر می‌شود با نهایت احترام برخورد و صحبت کند. و اگر احساس کند که وی دارد به دروغ شهادت می‌دهد خود را کنترل کرده و فقط به مکتوب نمودن اظهارات وی اکتفا کند. تا پس از ادای سوگند بتواند ایرادات لازم را وارد کند.
دو ) قطعاً وکیل با تجربه باید از درگیری لفظی با شهود اجتناب کند. چرا که این امر می‌تواند به ضرر او و موکلش تمام شود.
سه )سوالاتی که احیاناً وکیل در صورت اجازه دادگاه می‌خواهد از شهود بپرسد باید با زبان ساده و به آسانی مطرح شود تا برای شاهد قابل فهم باشد و از ایرادات احتمالی شاهد یا وکیل طرف مقابل جلوگیری شود.
اهمیت ادله اثبات دعوا در رسبدگی بسیار بالا بوده و وکلای دادگستری باید همواره این قوانین را مطالعه و در خصوص آنها مسلط باشند.