خیانت در امانت

خیانت در امانت

مجازات خیانت در امانت

قانونگذار در خصوص جرم خیانت در امانت در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مقرر می‌دارد:

هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیای مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیا نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از ۶ ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

از جرایم بسیار مطرح در دادسراها و محاکم کیفری که حتماً هر وکیل کیفری با این جرم مواجه شده و دعاوی متعددی در این خصوص مطرح می‌نماید جرم خیانت در امانت است، هر جرمی دارای سه عنصر می‌باشد

 یک عنصر قانونی
دو عنصر مادی
سه عنصر معنوی

بررسی عناصر جرم خیانت در امانت نظر به اینکه این جرم از لحاظ عنصر مادی و معنوی بسیار حائز اهمیت می باشد قطعاً لازم بوده و هر وکیل دادگستری باید مسلط به این امر باشد.

 

1- عنصر قانونی جرم خیانت در امانت:

عنصر قانونی جرم به این معناست که قانونگذار باید در قوانین، حال چه قوانین مادر و چه قوانین خاص عمل ارتکابی را جرم انگاری نموده باشد که در خصوص جرم خیانت در امانت و مصادیق آن قانونگذار در مواد ۶۷۳ و ۶۷۴ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی به این امر پرداخته است و تمامی آرای صادره در محاکم در خصوص جرم خیانت در امانت مستند به یکی از این دو ماده خواهد بود، لذا دانستن این مواد برای شکایت خیانت در امانت و دفاع در مقابل شاکی بسیار حائز اهمیت می باشد و هر وکیل دادگستری باید تسلط کامل به این مواد داشته باشد.

 

2- عنصر مادیجرم خیانت در امانت:

عنصر مادی جرم به این معنا می باشد که مجرم و مرتکب جرم آن اعمالی را که قانون گذار در عنصر قانونی و ذکر ماده مرتبط با آن جرم مقرر نموده مرتکب شده باشد. در جرم خیانت در امانت عنصر مادی چهار بخش می باشد که به آن خواهیم پرداخت.

 

 موضوع جرم خیانت در امانت

می خواهیم بدانیم خیانت در امانت در مورد چه اموالی صورت می پذیرد؟ آیا این اموال باید منقول باشد یا غیر منقول؟ (برای دانستن مصادیق اموال منقول و غیر منقول می‌توانید مقاله تقسیم بندی اموال را مطالعه فرمایید)

قانونگذار موضوع جرم خیانت در امانت را اموال منقول و غیرمنقول میداند و مصادیقی از آن بیان نموده که البته این مصادیق حصری نمیباشد یعنی موضوع این جرم تنها محدود به مواردی که در ماده ۶۷۴ ذکر گردیده نیست و مصادیق نام برده شده در این ماده نوشته هایی از قبیل سفته یا چک قبض و مانند آن ها که به عنوان اجاره یا امانت یا رهنی یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده است حصری نبوده و میتواند شامل موارد دیگری هم باشد. لذا جرم خیانت در امانت در مورد این اموال میتواند محقق شود که تقریباً هر مالی را شامل خواهد شد یعنی هر مالی که مالک آن مال یا متصرفان مال به امین داده باشد و امین از استرداد آن یا به مصرفی که قرار بود برساند خودداری کند مرتکب جرم خیانت در امانت شده است، در واقع زمانی می‌توانیم بگوییم که شخص مرتکب جرم شده است که از استرداد آن اموال علیرغم اینکه مالک یا متصرف آن مال درخواست مسترد نمودن را داشته خودداری کند و یا اینکه قرار بوده امین مال را به مصرف معینی و برای کار مشخصی منظور دارد اما از انجام آن کار به ضرر مالکین خودداری کند اما تمام این موارد پیش زمینه و مقدمات عنصر مادی جرم میباشد.

عنصر مادی در واقع همان فعل یا ترک فعلی میباشد که در صورت ارتکاب آن، صفت مجرمیت به شخص منتسب می گردد در جرم خیانت در امانت ۴ عمل می باشد که عنصر مادی تلقی می گردد.

 

خیانت در امانت
مجازات استعمال مال امانی

 

1- استعمال:

استعمال به معنای استفاده و بهره گیری می باشد. برای مثال ممکن است امین دوچرخه و یا خودرویی را جهت نگهداری از مالک یا متصرف آن دریافت نموده باشد و مالک بعد از مدتی درخواست مسترد نمودن خودرو را از امین بنماید اما امین علیرغم این درخواست از استرداد آن خودداری کرده و با خودروی به امانت سپرده شده اقدام به مسافرکشی نماید در این شرایط رفتار مادی و عنصر مادی جرم استعمال از آن خودرو می باشد که می تواند به همین علت مالک و یا متصرف مال از امین شکایت نماید.

 

 2- تصاحب:

ممکن است مالک مال نظر به اینکه قصد مسافرت چند روزه ای را دارد تعداد ۲۰ عدد سکه طلای خود را به شخص امین بسپارد بعد از اینکه وی از سفر برمیگردد از امین بخواهد که سکه های سپرده شده را به او مسترد کند اما متوجه میشود که امین سکه ها را فروخته و با آن اقدام به خرید خودرویی نموده است. در اینجا به این دلیل که امین سکه ها را به نفع خود تصاحب کرده و از استرداد آن به مالک خودداری می نماید مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.

گفتیم دو اقدام در عنصر مادی باید وجود داشته باشد که امین را خائن در امانت قلمداد کند.

 یک عدم استرداد مال
 دو عدم مصرف مال در موردی که مالک مقرر کرده.

برای مثال در خصوص همین سکه ها ممکن است مالک سکه‌ها را جهت صرف امور خیریه به امین داده باشد اما بعدا متوجه شود که امین با فروختن سکه ها اقدام به خرید خودرو برای خود نموده است در این صورت نیز جرم خیانت در امانت به دلیل عدم استفاده از مال مورد امانت در مصرف مورد نظر مالک محقق گشته است.

 

3- تلف:

از دیگر مصادیق عنصر مادی جرم خیانت در امانت تلف نمودن مال امانی است برای مثال مالک خودروی خود را برای مدتی در اختیار امین قرار می‌دهد و این موضوع بنا به درخواست شخص امین باشد و مالک مقرر می دارد که ظرف یک هفته باید مال به او مسترد شود، بعد از یک هفته زمانی که مالک از امین می خواهد که خودرو را به او برگرداند متوجه می شود که در اثر اهمال و سهل انگاری امین خودرو در یک آتش سوزی از بین رفته است و دیگر قابلیت استفاده ندارد و به عبارت حقوقی تلف شده است در این شرایط نیز نظر به اینکه امین از استرداد مال امانی خودداری می نماید هر چند که این خودداری غیر ارادی و به علت آتش‌سوزی ماشین می باشد مصداق جرم خیانت در امانت به علت تلف شدن مال امانی می باشد.

 

4- مفقود نمودن:

ممکن است شخصی که طلا و جواهرات زیادی دارد در هنگام سفر این جواهرات را در اختیار شخصی که به او اعتماد دارد قرار دهد و مقرر کنند که بعد از بازگشت مالک از سفر امین باید جواهرات را به او برگرداند، اما از آنجا که امین نسبت به این اموال و قدرت مالی مالک حسادت می ورزد بدون آنکه از این جواهرات استفاده نماید یا به نفع خود تصاحب کند با تصور اینکه مفقود نمودن آن ها ایجاد مسئولیتی برای او نمی نماید جواهرات را در محل خاصی رها کرده و بعدا اعلام کند که گم شده است. در این صورت نیز نظر به اینکه امین از استرداد این اموال امتناع نموده هرچند که این امتناع غیر ارادی می باشد مالک می تواند به جرم خیانت در امانت به امین مراجعه کند.

 

3- عنصر معنوی جرم خیانت در امانت:

هر جرمی برای ارتکاب و تلقی نمودن مرتکب آن به عنوان مجرم باید دارای عنصر معنوی باشد در واقع عنصر معنوی جرم همان قصد و انگیزه مجرم در ارتکاب جرم است. در جرم خیانت در امانت عنصر معنوی همان قصد ورود ضرر به مالکین می باشد. همانطور که قانونگذار در ماده ۶۷۴ نیز به این موضوع اشاره و تاکید دارد که امین باید به ضرر مالکین یا متصرفین اقدام به استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نمودن مال نماید اما اگر امین قصد اضرار نداشته باشد و بدون سوء نیت مجرمانه مرتکب عناصر مادی چهارگانه مذکور شود نمی توان آن را به عنوان خائن در امانت معرفی نمود. برای مثال اگر مالک خودرویی اقدام به سپردن خودروی خود به امین نماید اما در زمانی که خودرو در گاراژ قرار داده شده است بدون اختیار امین آتش سوزی در گاراژ صورت بگیرد و این موضوع موجب تلف مال شود از آنجایی که امین تلاش خود برای حفظ مال را انجام داده و قصدی برای تلف آن نداشته نمی‌توان او را خائن در امانت قلمداد نمود.

 

خیانت در امانت
مجازات جرم خیانت در امانت

 

جرم خیانت در امانت جدای از عناصر سه گانه که در تمامی جرایم باید وجود داشته باشد دو عنصر بسیار مهم دارد که حتماً باید توسط شاکی اثبات شود.

 

 الف) سپردن مال به امین:

شاکی باید به هر طریقی برای اثبات جرم خیانت در امانت سپردن مال به امین را اثبات کند، ممکن است بین شاکی و امین قراردادی وجود داشته باشد و یا در هنگامی که مالک مال را به امین می سپارد رسید از او دریافت کند و یا این که در زمان سپردن مال شاهدینی وجود داشته باشند که عمل سپردن مال به امین را مشاهده کرده باشند، در این صورت برای اثبات سپردن، امین می تواند به قرارداد یا رسید دریافتی و یا شاهدین که عمل سپردن را مشاهده نموده اند استناد کند، در صورتی که امین نتواند سپردن مال را اثبات کند هر چند که عناصر دیگر جرم محرز باشد اما اثبات جرم غیر ممکن خواهد بود.

 

 ب) درخواست مسترد نمودن مال امانی:

عنصر دیگری که در جرم خیانت در امانت بسیار حائز اهمیت و حتماً باید اثبات شود درخواست از امین مبنی بر استرداد مال امانی می باشد. هر چند که عناصر دیگر جرم خیانت در امانت محقق شده باشد و مالک سپردن مال به امین را هم ثابت کند اما در صورتی که نتواند اثبات کند که از امین خواسته است که مال را به او مسترد نماید اثبات جرم خیانت در امانت غیر ممکن خواهد بود.

معمولاً درخواست استرداد مال امانی با ارسال اظهارنامه صورت می گیرد. هرچند که قانونگذار در متن قانون تاکیدی بر ارسال اظهارنامه ننموده است اما توصیه ما به شما عزیزان این است که قبل از طرح شکایت خیانت در امانت  اظهارنامه ای را خطاب به شخص امین مبنی بر درخواست استرداد اموالی که به او سپرده اید ارسال نمایید، تا عنصر درخواست استرداد مال امانی نیز اثبات شود.

 

اهمیت جرم خیانت در امانت

خیانت در امانت از جرایم بسیار مطرح در محاکم کیفری می باشد. همانطور که اشاره کردیم هر وکیل کیفری قطعاً در طول مدت فعالیت حرفه ای خود چندین بار با جرم خیانت در امانت مواجه خواهد شد و حتی از وکلای حقوقی نیز توقع می رود که احاطه ای نسبی بر مصادیق و عناصر جرم خیانت در امانت داشته باشند، لذا دانستن نکات مهم در خصوص جرم خیانت در امانت بر هر وکیل دادگستری لازم و واجب می باشد، چرا که بسیار پیش می آید که این جرم با دیگر جرایم از جمله اختلاس و کلاهبرداری اشتباه گرفته می شود و در واقع امکان تمیز و تشخیص این جرایم از یکدیگر در برخی از موارد بسیار دشوار خواهد بود. نظر به تخصصی بودن این جرم و نحوه اثبات آن و وجود نکاتی بسیار که ذکر تمامی آنها در یک مطلب ممکن نمیباشد توصیه ما به شما این است که حتماً برای طرح شکایت خیانت در امانت و یا دفاع در برابر شکایت مطرح شده علیه شما با وکیل دادگستری متخصص در این زمینه مشورت نموده و ترجیحاً انجام کار خود را به وکیل بسپارید.

 گروه وکلای مهراد با بهره گیری از دانش وکلای متخصص در امور کیفری که تحصیلات مرتبط در این زمینه را داشته و مقالات متعددی در خصوص جرایم کیفری منتشر نموده اند امکان تدارک و تامین بهترین دفاعیات در خصوص جرم خیانت در امانت را در اختیار شما عزیزان قرار داده و تضمین اخذ نتیجه ای مطلوب را به شما می دهد.

به این مطلب امتیاز دهید
[کل: 15 میانگین: 4.8]

مقالات مرتبط

برچسب ها:, , ,

نظرات کاربران

  1. باسلام نسخ زیادی مربوط به رسیداصلاحات ارضی مبنی براسنادحاوی تعهدات مالی توسط زارعین واگذارگشته حین رسیدگی به اسنادقدیمی بدست امده که ازسال ۵۱,تا،57واز 1,,ریال تا7ریال متغیراست،سوال آیااسنادمزبورکه نسخ چاپی ان شباهت به سفته رادارند جزو اسنادمعتبرمحسوب میشود،?,,2_چه ارزشی باتوجه به گذشت سالیان متوالی ازصدوران میتواندداشته باشدضمنا باسربرگ سازمان اسنادواملاک میباشد

دیدگاه