شکایت چک برگشتی

بررسی قانون صدور چک

پس از بررسی مواد یک و دو و سه قانون صدور چک و تفسیر آن در مقاله پیش رو به بررسی ماده چهار و پنج قانون مذکور میپردازیم و ماده پنج مکرر نیز نظر به اینکه نکات بسیاری دارد در مقاله بعدی به آن خواهیم پرداخت.

ماده 4 : هرگاه وجه چک به علتی از علل مندرج در ماده ۳ پرداخت نگردد بانک مکلف است بنابر درخواست دارنده چک فوراً غیر قابل پرداخت بودن آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت نماید و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهینامه های که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر شده باشد علت یا علل عدم پرداخت را سریعاً قید و آن را امضا و مهر و به  متقاضی تسلیم نماید. به گواهینامه فاقد کد رهگیری و فاقد مهر شخص حقوقی در مراجع قضایی و ثبتی ترتیب اثر داده نمی‌شود در برگ مزبور باید مطابقت یا عدم مطابقت امضای صادرکننده با نمونه امضای موجود در بانک در حدود عرف بانکداری از طرف بانک گواهی شود. بانک مکلف است به منظور اطلاع صادر کننده چک فورا نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب که در بانک موجود است ارسال دارد، در برگ مزبور باید نام و نام خانوادگی و نشانی کامل دارنده چک نیز قید گردد.

این ماده نیز از موادی می باشد که در اصلاحیه سال ۱۳۹۷ به قانون صدور چک اضافه گردید و نکات مهمی در خصوص آن قابل ذکر است:

الف) پس از آنکه متصدی امور بانکی متوجه می شود که صادر کننده در حساب خود وجهی ندارد میبایست فوراً گواهی عدم پرداخت چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت نماید تا به اطلاع بانک مرکزی برسد که دارنده حساب دارای چک برگشتی بوده و به همه بانک‌های دیگر اطلاع داده شود که به او دسته چک جدید داده نشود.

ب) نکته دیگری که متاسفانه بانک‌ها هنوز از آن بی اطلاع میباشند دریافت کد رهگیری از سامانه یکپارچه بانک مرکزی می باشد که حتماً باید روی گواهی عدم پرداخت چک این کد رهگیری درج گردیده و به مهر و امضای شعبه مربوطه برسد.  در واقع کد رهگیری هر چک مانند کد ملی افراد جامعه می باشد که با درج آن در سیستم یکپارچه بانک مرکزی اطلاعات کامل دارنده حساب و صادر کننده چک و همچنین مشخصات چک برگشتی در اختیار بانک ها قرار خواهد گرفت.

موضوعاتی که بر اساس این ماده در گواهی عدم پرداخت باید ذکر شود، شامل مشخصات چک و همچنین کد ملی و تاریخ تولد و در صورت داشتن شماره شناسنامه درج شود علت یا علل عدم پرداخت نیز باید سریعاً در گواهی عدم پرداخت د رج گردد که به علت عدم موجودی بوده است و یا به علت عدم مطابقت امضا و یا اختلاف در مندرجات چک و نهایتاً گواهی عدم پرداخت می بایست به امضا و مهر صادرکننده گواهی برسد و به متقاضی تسلیم شود.

کد رهگیری چک

وجود کد رهگیری روی گواهی عدم پرداخت به قدری دارای اهمیت می باشد که در صورتی که بانک به این تکلیف خود عمل ننماید در مراجع قضایی چه برای اقدام کیفری و چه برای اقدام حقوقی و همچنین در مراجع اجرای ثبت نیز به چکی که فاقد کد رهگیری می باشد ترتیب اثر داده نمی شود. از دیگر مندرجات گواهی عدم پرداخت مطابقت یا عدم مطابقت امضای صادرکننده با نمونه امضای موجود در بانک می باشد همانطور که گفته شد متاسفانه بسیاری از بانک‌ها اطلاعی از قانون جدید چک نداشته و در خصوص تکلیف برای دادن کد رهگیری اظهار بی اطلاعی می نمایند لذا با در دست داشتن متن قانون و یا جستجو در اینترنت می توانید به ماده ۴ قانون صدور چک اشاره نموده و به مشاهده متصدی و یا معاون و یا رئیس شعبه برسانید و حتماً پس از دریافت گواهی عدم پرداخت در همان زمان کد رهگیری مربوط به چک را از بانک دریافت نموده و تاکید نمایید که ذیل کد رهگیری مهر شعبه و امضای صادر کننده گواهی عدم پرداخت درج گردد در غیر این صورت اگر چک شما در دفاتر خدمات قضایی نیز برای اقدام حقوقی یا کیفری پذیرفته شود حتماً در دادگاه حقوقی و کیفری به این موضوع ایراد گرفته و امکان رد دعوای شما وجود دارد.

متن ماده ۴ سابق نیز جهت استحضار عزیزان درج میگردد:

ماده 4:هرگاه وجه چک به علتی از علل مندرج در ماده ۳ پرداخت نگردد بانک مکلف است در برگ مخصوصی که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر شده باشد علت یا علل عدم پرداخت را صریحاً قید و آن را امضا و مهر نموده و به دارنده چک تسلیم نماید در برگ مذکور باید مطابقت امضا صادر کننده چک با نمونه امضا موجود در بانک در حدود عرف بانک داری و یا عدم مطابقت آن از طرف بانک تصدیق شود بانک مکلف است به منظور اطلاع صادر کننده چک فوراً نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب که در بانک موجود است ارسال دارد در برگ مزبور باید نام و نام خانوادگی و نشانی کامل دارنده چک نیز قید گردد.

ماده ۵ قانون مذکور مقرر می دارد در صورتی که موجودی حساب صادر کننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد به تقاضای دارنده چک بانک مکلف است مبلغ موجودی در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده چک با قید مبلغ دریافت شده پشت چک آن را به بانک تسلیم نماید، بانک مکلف است بنابر درخواست دارنده چک فوراً کسری مبلغ چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی وارد نماید و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهینامه های مشابه ماده قبل آن را به متقاضی تحویل دهد، به گواهی نامه فاقد کد رهگیری در مراجع قضایی و ثبتی ترتیب اثر داده نمی شود و چک مزبور نسبت به مبلغی که پرداخت نگردیده بی‌محل محسوب و گواهینامه بانک در این مورد برای دارند چک جانشین اصل چک میشود.

در مورد این ماده نیز بانک مکلف است اعلامیه مذکور در ماده قبل را برای صاحب حساب ارسال نماید در خصوص این ماده و جهت درک بهتر آن مثالی ذکر می گردد، ممکن است صادر کننده، چکی به مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان صادر نموده باشد، دارنده چک در زمان مقرر در چک به بانک مراجعه نموده و متصدی امور بانکی اعلام می دارد که موجودی حساب ۱۵۰ میلیون تومان است  در این صورت دارنده چک می تواند درخواست کند که مبلغ موجود در حساب که همان ۱۵۰ میلیون تومان می باشد به وی پرداخت شود و بانک مکلف به این امر می باشد، اما تکلیف ۵۰ میلیون تومان باقی مانده چه می شود؟

بر اساس ماده مذکور بانک مکلف است که به تقاضای دارنده چک مبلغ موجود در حساب را به وی پرداخت نماید و در قبال آن دارنده چک با قید مبلغی که دریافت نموده است در پشت چک، چک را به بانک تسلیم می نماید، در این صورت با درخواست دارنده چک بانک مکلف است نسبت به مبلغ باقیمانده فوراً کسری مبلغ را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی وارد نماید  و از همان سامانه کد رهگیری مربوط به مبلغ باقیمانده را دریافت و در گواهینامه ها تسلیمی این کد را به دارنده چک تحویل دهد. چک صادره نسبت به مبلغی که پرداخت نگردیده بی محل محسوب میشود و گواهی بانک در این مورد برای دارنده چک به منزله جانشین اصل چک میباشد. این اقدام شایسته باعث میشود که دارنده چک حداقل به بخشی از مبلغ که حق قانونی وی میباشد برسد و از طرفی از طرح دعوای استرداد لاشه چک از جانب صادر کننده و ازدحام پرونده در مراجع قضایی نیز میکاهد.

طرح دعوای مطالبه وجه چک و یا شکایت صدور چک بلامحل موضوعی تخصصی و نیازمند داشتن تجربه و مهارت کافی جهت نگارش دادخواست و شکواییه میباشد همچنین پیگیری روند پرونده و شرکت در جلسات رسیدگی نیز نظر به اینکه نیاز به علم و دانش حقوقی دارد موضوعی تخصصی میباشد. گروه وکلای مهراد با داشتن وکلایی مجرب و ماهر این تضمین را به شما عزیزان میدهد که در صورت اعطای وکالت جهت پیگیری کار خود نتیجه مطلوب را در اسرع وقت برای شما بدست آورد.