تامین خواسته در خصوص طلب موجل
ممکن است شخصی که از فرد دیگری طلبکار است قبل از آنکه موعد طلب او برسد متوجه شود که خواسته او در معرض تضییع یا تفریط می باشد مثلا اگر خواسته او مطالبه ده تن انگور موجود در انبار خوانده باشد از آن جاییکه این محصول بیشتر از چند روز سالم باقی نخواهد ماند و امکان فساد آن میباشد میتوان گفت این خواسته در معرض تضییع میباشد.
همچنین ممکن است مالی که هنوز زمان تحویل گرفتن آن نرسیده است نیز همین حالت را داشته و در معرض خرابی باشد آیا در این صورت فرد به عنوان خواهان می تواند درخواست تامین خواسته نماید؟
ماده ۱۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص مقرر میدارد: نسبت به طلب یا مال معینی که هنوز موعد تسلیم آن نرسیده است در صورتی که حق مستند به سند رسمی و در معرض تضییع یا تفریط باشد میتوان درخواست تامین خواسته نمود، در این خصوص قابل ذکر است اول آنکه تنها نسبت به طلب و مال معینی که قرار است تحویل خواهان شود می شود هم چنین درخواستی کرد نکته بعدی این است که این طلب و یا مالی که باید تحویل شود فقط موجل می باشد و معلق نیست.
بحث تعلیق و تاجیل در قانون آیین دادرسی مدنی
این دو عبارت در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مدنی ۲ نکته مجزا است، طلب معلق طلبی میباشد که وابسته و معلق بر امری خارجی گشته است مثلا شخص الف به شخص ب میگوید اگر ماشین او را تعمیر نماید یک میلیون تومان به او میدهد و پس از تعمیر شخص ب طلبکار شده و میتواند آن مال را مطالبه نماید اما طلب موجل به وقوع پیوسته و ایجاد شده لذا دارای زمان و مدت خاصی است آنچه که مد نظر قانونگذار در این ماده میباشد طلب موجل است.
شرایط طلب موجل برای تامین خواسته
برای این که خواهان بتواند نسبت به طلب یا مال معینی که موعد آن نرسیده است تامین خواسته بگیرد دو شرط وجود دارد اول اینکه آن طلب مستند به سند رسمی باشد، یعنی در طی تنظیم یک سند رسمی معین شده باشد که خوانده به خواهان بدهکار است و یا باید مال معینی را به او تحویل دهد و دوم اینکه در معرض تضییع یا تفریط باشد یعنی بیم آن برود که در اثر تجزیه و تفریط تلف گردد تحت این شرایط خواهان می تواند قبل از این که سر رسید تحویل مال معین و یا طلب برسد درخواست تامین خواسته نماید.
شرایط رسیدگی به درخواست تامین خواسته
تامین خواست مانند سایر دعاوی تشکیل جلسه دادرسی ندارد و فقط قاضی پرونده با مطالعه آن و احراز شرایط لازم در صورت تحقق خواهان اقدام به صدور قرار می نماید. مطابق با ماده ۱۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که درخواست تامین شده باشد مدیر دفتر مکلف است پرونده را فوری به نظر دادگاه برساند دادگاه بدون اخطار به طرف به دلایل درخواست کننده رسیدگی نموده قرار تامین صادر یا آن را رد می نماید بنابراین طرف مقابل تامین هیچ اطلاعی از این درخواست پیدا نمیکند و هیچ اخطاری در این خصوص به وی صورت نمی گیرد و به همین دلیل است که ذکر کردیم موضوع تامین خواسته بسیار حائز اهمیت بوده و هر وکیل دادگستری جهت پیشبرد پرونده و پیروزی در آن باید توجه خاصی به این مقوله داشته باشد.
نکتهای که در این خصوص حائز اهمیت میباشد این است که صرف صدور قرار تامین خواسته هیچ اثری نداشته و مالی بازداشت نمی شود و هیچ حق تقدم نیز برای درخواست کننده به وجود نمی آورد قرار تامین خواسته صرفاً پس از اجرا نسبت به خواهان خوانده و اشخاص ثالث موثر خواهد بود.
اعتراض به قرار تامین خواسته
گفتیم که برای رسیدگی و تصمیم گیری نسبت به درخواست تامین خواسته از طرف شعبه ای که پرونده به او ارجاع گردیده وقت رسیدگی تعیین می شود و قاضی شعبه پس از بررسی و ملاحظه پرونده و ادله و مستندات ارائه شده در خصوص قبول و یا رد درخواست تصمیم گیری می نماید و در قالب یک قرار تصمیم خود را اعلام می کند. تا اینجا خوانده پرونده هیچ دخالتی در پرونده نداشته و حق اعتراضی ندارد. لذا پس از صدور قرار تامین خواسته قرار صادره به خوانده ابلاغ میگردد و نامبرده حق دارد ظرف مدت ۱۰ روز نسبت به این قرار اعتراض خود را به عمل آورد، در این خصوص ماده ۱۱۶ مقرر می دارد قرارتامین به طرف دعوا ابلاغ می شود نامبرده حق دارد ظرف ده روز به این قرار اعتراض نماید دادگاه در اولین جلسه به اعتراض رسیدگی نموده و نسبت به آن تعیین تکلیف می نماید فلذا متوجه می شویم که مرجع رسیدگی کننده به اعتراض نسبت به قرار تامین خواسته همان دادگاه ی میباشد که اقدام به صدور قرار نموده است و این دادگاه در اولین جلسه به اعتراض رسیدگی نموده و نسبت به آن تعیین تکلیف می نماید در این خصوص نیز لازم به ذکر است در صورتی که خواهان تامین خواسته دادخواست اصلی را مطرح نماید دادگاه در اولین جلسه ای که می خواهد به آن دادخواست رسیدگی کند ابتدا نسبت به اعتراض واصله در خصوص تامین خواسته رسیدگی می نماید و بعد به آن دادخواست رسیدگی خواهد کرد اما در صورتی که خواهان اصلاً اقدام به طرح دعوای اصلی نکند تکلیف قرار تامین خواسته چه خواهد شد؟ آیا اموال همینطور در توقیف خواهد ماند یا خیر؟
پیشتر گفتیم که خواهان باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ صدور قرار تامین خواسته نسبت به دعوای اصلی اقدام نماید و اگر مدت مذکور منقضی شود خوانده میتواند از دادگاه درخواست رفع اثر از قرار صادره نماید.
موارد دیگر در خصوص قرار تامین خواسته و بررسی مواد آن در مقالات بعدی مورد بررسی خواهد گرفت.
از مهم ترین تکنیک هایی که هر وکیل پایه یک دادگستری باید احاطه و تسلط کافی نسبت به آن داشته باشد همین موضوع قرار تامین خواسته میباشد. چرا که این بحث از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و میتواند نتیجه یک دعوا را تغییر دهد و از تضییع حق شما جلوگیری نماید. وکلای متخصص گروه مهراد با هم اندیشی و برگزاری جلسات متعدد در محل دفتر گروه و بررسی جوانب مختلف دعوای ارجاعی، پرونده محول شده را به دقت و از همه زوایا بررسی نموده و تمام تلاش خود را جهت احقاق حق شما عزیزان اعمال میدارد.