واخواست سفته

وظایف دارنده سفته

همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم و از آنجایی که قانون گذار مقررات برات را به سفته نیز تسری داده است برای آگاهی از موضوعات در مربوط به سفته باید مقررات برات را نیز بررسی نماییم البته از آنجایی که ماهیت برات با سفته در برخی از موارد متفاوت می باشد صرفا اموری را که همخوانی با سفته دارد را بررسی خواهیم نمود.

در خصوص وظایف دارنده سفته پیش از این گفتیم که برخی از امتیازاتی که دارنده سند تجاری دارد مانند مسئولیت تضامنی صادرکننده و ظهرنویسان منوط به این میباشد که دارنده سفته به برخی از تکالیف خود عمل کرده باشد که البته قانون گذار در خصوص سفته بحثی ننموده اما از آنجایی که مقررات برات را در خصوص سفته نیز لازم الرعایه دانسته است مسئولیت دارنده برات در این خصوص توضیح داده خواهد شد.

1- اگر سفته عندالمطالبه باشد دارنده سفته باید نهایتا ظرف مدت یکسال از تاریخ صدور سفته پرداخت آن را مطالبه نماید مگر آنکه مدت کمتر یا بیشتری در این خصوص در سفته درج شده باشد یا بین دارنده سفته و نفرات ماقبل او به مدت کمتر یا بیشتر این توافق نموده باشند. البته سفته عندالمطالبه در عرف کاربرد چندانی ندارد اما جهت استحضار عزیزان این موضوع را ذکر نمودیم.

۲- در خصوص سفته معمولی دارنده سفته باید روز وعده یعنی همان روزی که در سفته درج شده است وجه سفته را مطالبه کند، اما نظر به اکثریت آرا اعتراض عدم پرداخت سفته ظرف ده روز از روز بعد نیز کفایت می کند، لذا دارنده برای اینکه از مزایای اسناد تجاری برخوردار شود باید ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ مندرج روی سفته نسبت به مطالبه آن اقدام نماید، لازم به ذکر است از آنجایی که مطالبه وجه سفته و عدم پرداخت مبلغ به وسیله اعتراض عدم تادیه مشخص می‌شود بنابراین نیاز نیست که دارنده سفته قبل از اعتراض عدم تادیه به موجب اظهارنامه یا هر وسیله دیگری طلب خود را مطالبه کرده باشد چرا که اعتراض عدم تادیه خود نوعی مطالبه است.

اعتراض عدم تادیه سفته

گفتیم که دارنده سفته باید ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ مندرج روی سفته اعتراض عدم تادیه یا همان واخواست را انجام دهد که معمولا واخواست توسط وکیل دادگستری انجام میشود. در این خصوص نکاتی وجود دارد که ذکر آن حائز اهمیت می باشد.

1- اگر روز آخر یعنی همان روز دهم تعطیل باشد دارنده حتما باید در اولین روز غیر تعطیل بعد از آن اعتراض عدم پرداخت خود را به عمل آورد و در صورتی که این اقدام را انجام ندهد موعد او منقضی خواهد شد.

۲- دارنده نمی‌تواند ارسال نامه یا پیامک را جایگزین اعتراض عدم تادیه نماید و بعدا مدعی شود که با ارسال آن ها وجه سفته را مطالبه کرده است.

۳- ممکن است صادر کننده سفته ظرف مدتی که تا سررسید تاریخ ثبت برسد فوت نموده و یا ورشکست شده باشد در این صورت نیز دارنده بی نیاز از اعتراض عدم تادیه نبوده و حتما باید ظرف مدت مزبور این کار را انجام دهد.

4- وجه سفته در سررسید آن باید از صادرکننده مطالبه شود و واخواست نیز خطاب به صادر کننده به عمل می آید.

محل تادیه سفته

صادرکننده در زمان صدور سفته روی آن محل پرداخت وجه را درج می نماید اگر محل تادیه سفته در ایران باشد باید ظرف مدت یک سال از تاریخ واخواست سفته یا همان اعتراض عدم تادیه و در صورتی که محل پرداخت سفته خارج از ایران باشد ظرف مدت ۲ سال از تاریخ اعتراض اقامه دعوا صورت بگیرد، در واقع ظرف ده روز پس از تاریخ مندرج در سفته دارنده باید واخواست سفته را انجام دهد و ظرف مدت یک سال از تاریخ ۱۰ روز باید اقامه دعوای خود را در محاکم قضایی به عمل آورد تا بتوانند از شرایط خاص و امتیازات ویژه اسناد تجاری بهره مند گردد. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که در سفته برخلاف برات الزام قانونی برای درج محل پرداخت وجود ندارد از همین رو اگر محل پرداخت درج نشده باشد محل آن داخل ایران فرض می شود مگر اینکه خلاف آن به هر ترتیبی ثابت شود.

حدود مسولیت مسولین سفته

در خصوص مسئولیت اشخاص مرتبط با سفته که همان صادرکننده و ظهر نویسان میباشد قانونگذار بر اساس ماده ۳۰۹ قوانین مربوط به برات را در این خصوص قابل اجرا می‌داند که در ماده ۲۴۹ قانون تجارت این موارد ذکر گردیده است.

۱- اگر دارنده سفته در مواردی که ذکر کردیم به وظایف خود عمل نموده باشد یعنی ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ ثبت اقدام به واخواست نموده و ظرف مدت یک سال از تاریخ واخواست اقدام به طرح دعوا نموده باشد صادر‌کننده و ظهر نویسان سفته در برابر دارنده دارای مسئولیت تضامنی خواهند بود. یعنی دارنده سفته می تواند به هر کدام از آنها که بخواهد مراجعه نموده و کل مبلغ سفته را مطالبه نماید.

نکته‌ای که در این خصوص حائز اهمیت است این می باشد که نیازی نیست دارنده سفته ترتیب ایادی را رعایت نماید، فرض کنیم شخص الف اقدام به صدور سفته در وجه شخص ب نموده و شخص ب نیز ظهر نویسی سفته را انجام داده و آن را به شخص ج منتقل کرده شخص ج هم با ظهر نویسی سفته را به شخص د داده است و د نیز آن را پشت نویسی و به شخص ه داده است  در این شرایط نیازی نیست که دارنده سفته که همان شخص ه می باشد به ترتیب به ایادی سابق خود مراجعه نماید و می تواند برای کل مبلغ به هر کدام از اشخاص مذکور مراجعه کند، پس از آن که دارنده فعلی مبلغ را از هر کدام از اشخاص قبل از خود مطالبه کرد در صورتی که آن شخص اقدام به پرداخت مبلغ سفته نماید خود او نیز می‌توانند برای دریافت مبلغ پرداختی به ایادی قبل خود مراجعه نماید.

در صورتی که دارنده سفته تکالیف خود را در زمان‌های مقرر انجام نداده باشد فقط حق رجوع به صادرکننده سفته را دارد و مسئولیت ظهر نویسان از بین خواهد رفت. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که هر یک از مسئولین سفته در صورتی که ضامن داشته باشد مسئولیت ضامن در قالب مسئولیت مضمون عنه است. یعنی اگر شخصی که از او ضمانت شده مسئول باشد ضامن او نیز مسئول خواهد بود و اگر مضمون عنه آن مسئولیت را نداشته باشد ضامن او نیز فاقد مسئولیت خواهد بود.

مقررات مربوط به سفته از آنجایی که بر گرفته از مقررات وضع شده در خصوص برات می باشد ممکن است توسط وکلای دادگستری زیاد مورد توجه و بررسی قرار نگیرد اما هر وکیل پایه یک دادگستری برای به نتیجه رساندن پرونده خود باید بررسی و مطالعه دقیقی در مواد مربوط به برات داشته باشند چرا که این مواد در خصوص سفته و چک نیز لازم الرعایه می باشد. وکلای متخصص گروه مهراد با تلفیق دانش و تجربه کافی در این خصوص و بررسی مداوم قوانین وضع شده در خصوص سفته برات و چک اطلاع و تجربه کافی جهت پیگیری دعاوی شما را داشته و در صورت اعطای وکالت به این گروه این تضمین را به شما می دهیم که در بهترین شرایط ممکن پرونده شما را به نتیجه مطلوب برسانیم.