در خصوص تفکیک اراضی و تقسیم زمین های بزرگ نظر به اهمیت موضوع و تقاضای زیاد از طرف مالکین و همچنین نظر به اینکه میزان تقاضای افراد جهت داشتن مسکن و سرپناه زیاد شده و این امر جز نیازهای اولیه بشر میباشد، تفکیک یا تقسیم اراضی مورد توجه دولت و مجلس میباشد لذا امر تقسیم و تفکیک اراضی بارها و بارها در مجلس جمهوری اسلامی مطرح شده و قوانین متعددی در اینخصوص وضع شده است.
در این مقاله سعی بر این گردیده تا به درستی به تبیین تفاوت اصطلاحات فوق پرداخته شود، چرا که در عمل و به اشتباه عناوین تقسیم و تفکیک و افراز در جای خود به کار نرفته و حتی توسط بسیاری از حقوق خوانها و مسولین مربوط نیز این عناوین به جای یکدیگر استفاده میشود.
افراز
افراز در فقه به معنای تقسیم مال غیر منقول مشاع میباشد و تعریف مال غیر منقول نیز در قانون مدنی و در ماده 12 به شرح ذیل بیان شده است: «مال غیر منقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.» لذا در عرف معمولا منظور از مال غیر منقول زمین میباشد.
مال مشاع نیز مالی است که دو یا چند نفر به نحو مشترک مالک آن باشند.
افراز به معنای جدا کردن سهم مالکین مشاع از یکدیگر میباشد به فرض زمینی به مساحت هزار متر در مالکیت پنج نفر میباشد بعد از افراز زمین مالکیت مشاعی از بین رفته و پنج سند دویست و پنجاه متری برای پنج نفر صادر میگردد.
تقسیم
تقسیم در واقع تمیز و تعیین سهم هریک از مالکین مشاعی میباشد، حال ممکن است در اثر این تقسیم حالت اشاعه باقی بماند، که در واقع در عمل و در اداره ثبت اسناد و املاک سند به صورت مشاع میماند، لکن سهم هر شخص مشخص میشود.
برای مثال بعد از فوت پدر قطعه زمین وی به میزان یک هکتار به مالکیت دو پسر و یک دختر وی در میاید، در عین اینکه حالت اشاعه در مالکیت فرزندان باقی است اما تقسیم نامه ای بین ورثه تنظیم میگردد و سهم هر یک از دختران و پسران در زمین مشخص میشود که در مثال فوق هر یک از پسران دو سهم از ده سهم یعنی دو سهم دو هزار متری جمعا به میزان چهار هزار متر مربع و دختر یک سهم از ده سهم یعنی دو هزار متر مربع سهم میبرد، حال فرزندان با خط کشی زمین محدوده سهم هر شخص را مشخص مینمایند و ممکن است سالهای سال نیز در سهم مشخص شده از زمین مشاعی تصرف داشته باشند لکن سند رسمی زمین مذکور کماکان و در اداره ثبت اسناد و املاک به حالت اشاعه بین ورثه باقی میماند.
تفکیک
تفکیک نیز در لغت به معنای قسمت قسمت و جز جز کردن میباشد و در اصطلاح حقوقی به معنای تجزیه کردن مال غیر منقول به قطعات کوچکتر میباشد.
برای مثال شخصی دارای یک هکتار زمین با کاربری مسکونی میباشد، برای ساخت و ساز در زمین مذکور نیاز به قطعه بندی زمین دارد که میتواند به ده قطعه هزار متری یا بیست قطعه پانصد متری و… تفکیک نماید، در این حالت نیز به مانند تقسیم حالت اشاعه در مالکیت از بین نمیرود ممکن است مالکین زمین مورد مثال سه نفر یا بیشتر باشند و زمین به صد قطعه صد متری تفکیک شود اما این موضوع موجب زوال حالت اشاعه در مالکیت نشده و هر کدام از سه مالک در کل این قطعات صد متری مالکیت مستقر دارند.
تقسیم زمین معمولا بین مالکین مشاعی و بدوا به صورت تنظیم سندی عادی انجام میشود.
برای تفکیک و افراز زمین مالکین باید درخواست افراز را به اداره ثبت محل بدهند و در صورت موافقت با افراز اسناد ششدانگ برای هر یک از مالکین صادر میگردد.
سلام، منظورتون از اشاعه چی هستش؟
سلام. حالت اشاعه همان مالکیت مشاعی هست. یعنی چند نفر مالک یه ملک باشند