مطالبه مهریه

مهریه چیست؟

مهریه یا کابین به مالی گفته می شود که زوج در هنگام عقد نکاح به صورت اسلامی به زوجه می پردازد یا مکلف به پرداخت آن می شود.

در ادوار گذشته هنگام اجرای صیغه عقد نکاح مرد هدیه ای را به همسر خود می داد که نشان دهنده قصد او برای نکاح بود که در اصطلاح به این هدیه مهریه یا صداق که نشانه صداقت او می باشد گفته می شود. کم کم این موضوع ماهیت خود را تغییر داده و امروزه مهریه را به عنوان پشتیبان و اهرم فشار زن برای زندگی خود می دانند.

در آموزه‌های دینی و سال های صدر اسلام که مهریه ماهیت واقعی خود را داشته است مقدار معینی برای مهریه تعیین نشده و هر چیزی که مالیت داشته باشد حتی آموزش قرآن نیز به عنوان مهریه قرار می گرفت اما رفته رفته تمایل به این سمت رفت که مهریه وجه نقد و یا سکه باشد به طوری که بر اساس تحقیقی که در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیشتر از هزار و دویست زن و مرد متاهل در ۱۲ استان ایران انجام شد مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا بیان شد که نشانگر تعیین مهریه با سکه به صورت فراگیر میباشد.

تعریف مهریه در قانون

موضوع مهریه نظر به اهمیتی که دارد فصل را در قانون مدنی به خود اختصاص داده است ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی مقرر می دارد

هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد

 مالیت داشتن موضوعی است که قانونگذار به طور مشخص به آن نپرداخته اما به صورت کلی می توان گفت هر چیزی را که در عرف برای آن هزینه پرداخت می شود و شرع نیز آن را قبول دارد می‌تواند به عنوان مهریه قلمداد شود، اما نکته تکمیلی در خصوص این موضوع این است که آن چیز باید قابلیت تملک داشته باشد، برای مثال ممکن است در جامعه مشروبات الکلی دارای قیمت و مالیات باشد و مورد خرید و فروش نیز واقع شود اما از آنجایی که شرع مشروعیتی به آن نداده نمی‌توان مشروبات الکلی را به عنوان مهریه قرار داد و یا پرنده ای که در هوا در حال پرواز است در صورتی که در دسترس انسان باشد می‌تواند مورد خرید و فروش واقع شود و برای آن مبلغی در نظر گرفته می‌شود اما مادامی که این پرنده در آسمان بوده و قابلیت دسترسی به آن وجود نداشته باشد از آنجایی که قابل تملک  توسط زن نیست نمی‌تواند به عنوان مهریه تعیین شود.

شرایط مهریه

پس از بررسی این که مهریه باید دارای مالیات بوده و قابل تملک باشد تعیین میزان مهریه نیز مد نظر قانونگذار قرار گرفته است در این خصوص ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی مقرر می دارد

 مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود معلوم باشد.

معلوم بودن مهریه به این معناست که مقدار جنس و وصف آن مشخص باشد برای مثال نمی‌توان به صورت کلی گفت که میزان مهریه مقداری طلا است چرا که در این حالت هر چند جنس و وصف مهریه مشخص شده است اما مقدار آن تعیین نشده و  زن می تواند مدعی شود که چند کیلو طلا مد نظر ایشان بوده و از طرفی مرد نیز مدعی شود که چند گرم طلا بوده است. یا ممکن است چنین تعیین شود که چند کیلو فلز به عنوان مهریه بین طرفین مورد توافق قرار بگیرد در این حالت نیز از آن جایی که جنس مهریه و وصف آن مشخص نیست مهریه باطل بوده و نیاز به تعیین دقیق دارد چرا که ارزش فلزات بسته به نوع آنها بسیار متفاوت می باشد اما در تعیین مهریه همینقدر که مهریه به نحوی تعیین شود که از طرفین رفع جهالت شود کفایت میکند.  یعنی برای مثال زمانی که طرفین مقرر می دارند ۱۰۰ عدد سکه تمام بهار آزادی به عنوان مهریه مشخص شود نیاز نیست که بانک تولید کننده سکه هم مشخص شود چرا که با عنوان سکه تمام بهار آزادی در بازار مقصود گوینده از این لحاظه مشخص می باشد.

تعیین مقدار مهریه نیز منوط به تراضی و توافق طرفین می‌باشد زمانی طرفین می توانند ادعا کنند که به توافق بر سر مهریه رسیدند که در قباله نکاحیه یا همان سند ازدواج مهریه تعیین شده به امضای هر دو طرف برسد.

شرط ابطال نکاح در صورت عدم تعیین مهریه:

موضوع مهمی که قانونگذار به آن تاکید دارد در ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی مقرر گردیده است این ماده مقرر می‌دارد

 اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تادیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است

موضوعی در قانون مدنی به عنوان شروط ضمن عقد مطرح گردیده است که به بررسی انواع شرط در حین انعقاد عقود می پردازد اما از آنجایی که عقد نکاح صرفا جنبه مالی و اقتصادی نداشته و مربوط به حفظ کیان خانواده میباشد شروط ضمن عقد نکاح متفاوت از دیگر شروط می باشد هیچ شرطی نمی تواند موجب ابطال نکاح باشد ممکن است زوج در حین عقد نکاح شرط کند که اگر ظرف یک سال زوج اقدام به پرداخت کل مهریه نکند عقد نکاح باطل خواهد بود و مهریه نیز صد سکه تمام بهار آزادی معین شود و پس از یکسال زوج از پرداخت مهریه بازمانده و زوج در پی شرطی که ضمن عقد قرار داده است به‌ دنبال ابطال نکاح باشد اما بر اساس ماده ۱۰۸۱ در این شرایط هم نکاح و هم عقد صحیح ولی شرطی که ضمن عقد گذاشته شده است باطل خواهد بود.

مالکیت زن بر مهریه

زن چه زمانی مالک مهریه می باشد؟ سوالی که بسیار مد نظر می باشد این است که آیا زوجه میتواند بعد از عقد نکاح در مهریه تعیین شده تصرفی نماید یا خیر؟ ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی در این خصوص مقرر می دارد

به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

تبصره : چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد، مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.

لذا برخلاف تصوری که در جامعه وجود دارد به محض این که نکاح بین طرفین منعقد می شود  زن مالک تمام مهریه می‌شود و می‌تواند هر تصرفی در آن بنماید و تصرف زوجه در مهریه منوط به مطالبه مهریه و طرح دادخواست مطالبه مهریه نمی باشد اجرا گذاشتن مهریه موضوعی است که در زمانی که زوج از پرداخت مهریه خودداری می نماید پیش می آید که این اقدام او موجب می شود که زوجه ناچار از طرح دادخواست مطالبه مهریه شود.

دعوای مطالبه مهریه از رایج ترین دعاوی می باشد که هر وکیل دادگستری قطعاً در طول فعالیت خود چندین بار با آن مواجه می‌شود دعاوی مربوط به مسائل خانواده که همه آنها نشات گرفته از عقد نکاح می باشند به حدی در جامعه معمول است که دادگاه ویژه رسیدگی به دعاوی خانواده تشکیل گردیده و وکیل خانواده نیز وکیلی می باشد که بیشتر در دعاوی مربوط به مسائل خانواده از جمله مطالبه مهریه، اجرا گذاشتن مهریه، طلاق، مطالبه نفقه، مطالبه اجرت المثل و غیره فعالیت مینماید.

گروه وکلای مهراد با بهره گیری از دانش  وکلای با تجربه و کاردان خود در کوتاه ترین فرصت و کمترین زمان نسبت به وصول مهریه شما اقدام نموده و نتیجه مطلوب را به دست خواهند آورد.